Spreektekst Ton Elias tijdens manifestatie passend onderwijs te Nieuwegein op woensdag 9 februari
Voor mij, voor de VVD, staat vast dat er niet met één op de vijf kinderen in het voortgezet onderwijs iets zodanig ernstig mis is dat ze speciaal onderwijs of bijzondere begeleiding nodig hebben. Voor mij staat vast dat de beweging die dit kabinet inzet om meer kinderen in het gewone onderwijs te houden de juiste is. Er worden simpelweg teveel kinderen aangemerkt alsof er iets ergs of geks met ze aan de hand is. Niet ieder gedragsprobleem in een klas moet tot een indicatie leiden. We plakken te snel en we plakken te vaak een etiket op een kind. We hebben vier keer zoveel rugzakkinderen als in 2003 – en dat is niet normaal!
Het signaal van wetenschappers (onder voorzitterschap van oud-D66-kamerlid mevrouw Lambrechts) is bovendien dat té vaak onduidelijk is of speciale begeleiding eigenlijk wel helpt. Dat moet de samenleving en dat moet ook ú serieus nemen!
Voor de VVD, voor mij staat al helemaal buiten kijf dat een belangrijk deel van de bezuinigingen op het passend onderwijs van 300 miljoen te vinden valt door rigoureus te snijden in de bureaucratische rompslomp. Ik krijg van ouders veel teveel kastje-naar-de-muurverhalen over langs elkaar heen werkende adviseurs en over beroerde organisatie.
Voor mij staat ook vast dat te zware indicaties veel te vaak plaatsvinden. Ouders die ineens op een opvoedcursus worden gestuurd, omdat een leraar moeite heeft met orde houden! U en ik weten dat het gebeurt – en ook dat er nooit een haan naar kraaide dat zoiets ook geld kost. Geld dat we moeten gebruiken voor kinderen die écht zorg nodig hebben.
De manier waarop we passend onderwijs hebben ingericht lokt uit dat we teveel kinderen als hulpbehoevend te bestempelen, ook als dit niet in het belang van het kind is.
Ik vind dat de onderwijswereld die kant van de medaille scherper in het vizier moet willen krijgen. Ook zonder bezuinigingsnoodzaak zouden we, in het belang van het onderwijs en in het belang van kinderen, het steeds maar groeiende passend onderwijs moeten indammen. Maar zelfs mét de dringende noodzaak tot bezuinigen om de staatskas weer op orde te krijgen geldt dit: een land waar vanaf 2015 nog altijd hetzelfde bedrag als in 2005, namelijk 1200 miljoen euro beschikbaar blijft voor speciale begeleiding van kinderen met rugzakjes, is niet een asociaal land. Ik vind het een kwalijke zaak dat wordt gedaan alsof dat wél zo is. Er worden feiten verdraaid (want het is gewoon niet wáár dat ambulante zorg volledig wordt opgeheven) en uw zorgen worden misbruikt voor verkiezingspropaganda.
Serieuze knelpunten in de bezuinigingen moeten we in de politiek reëel bespreken. Wij willen voorkomen dat kinderen op het speciaal onderwijs zitten, die eigenlijk in een gewone klas kunnen zitten. Nét zoals we niet willen dat een deel van de kinderen in de gewone klas eigenlijk speciaal onderwijs zou moeten volgen.
Niemand in Nederland wil dat een gewone PABO-leerkracht luiers moet verschonen of injecties moet geven om een kind in de klas te houden. Maar de professionele discussie, met u als professionals, waar het omslagpunt in een klas ligt om een leerling nog gewoon te kunnen begeleiden zonder dat de rest van de klas er teveel last van ondervindt, die discussie moeten we willen en durven voeren.
Niemand in Nederland wil kinderen die écht zorg nodig hebben, zorg onthouden. Maar laten we die discussie dan scherp en zuiver voeren: wat is écht nodig. Ik ben, de VVD is, bereid dat te doen. Maar dan moeten onderwijsgevenden en begeleiders niet expres blind zijn voor een uit de hand gelopen stelsel.